Jeśli kochamy przemawiać, niedosyt, jaki w tej dziedzinie stwarza nam życie publiczne, rekompensujemy sobie przy okazjach prywatnych. Przewaga okazji prywatnych nad publicznymi polega na tym, że nie musimy specjalnie zbierać ludzi w określonym dniu, o określonej godzinie, ale słuchaczem naszym stać się może każdy, nawet przypadkowo napotkany człowiek lub zwierzę, każdego dnia i o każdej godzinie. Podobnie jak w życiu publicznym prywatne przemówienia dzielimy na okolicznościowe i improwizowane, i tak samo jak w życiu publicznym cechować je musi pewien określony ład i porządek. Ilustrujemy to kilkoma przykładami. Okazja: Mąż po powrocie z delegacji służbowej do domu zastaje żonę w objęciach obcego mężczyzny. Charakter przemówienia: Zależny jest od tego, który raz zastaje. Jeśli pierwszy raz przemówienie może być improwizowane. Jeśli piąty, dziesiąty lub piętnasty raz powinno być okolicznościowe. Słuchacze: Żona, ten trzeci.
Wygłasza przemówienie: Mąż. Krótkie streszczenie przemówienia.